28 Şubat 2009 Cumartesi

DUKE ELLİNGTON, ÇEYREK DOLARA BASILDI...


Afrika kökenli ABD'li bir siyahinin fotoğrafı ilk kez olarak 'lanet olası' doların üzerine kondu. Çeyreklik diye tabir edilen parada artık efsanevi cazcı Duke Ellington var... Siyaset batağında debelenirken ruhuma iyi gelen caz parçaları dinliyorum bu sabah. İyisi mi bu haberle birlikte siz de dinleyiverin.

Edward Kennedy "Duke" Ellington (29 Nisan 1899 - 24 Mayıs 1974) A.B.D.'li caz bestecisi, piyanist ve caz orkestrası şefi. "Duke" olarak bilinir. Yaptığı müziğin tarzını cazdan çok "Amerikan Müziği" olarak adlandırdı.Birçokları onu 20.yüzyılda A.B.D. caz sahnesinden geçen en önemli figür olarak anar. Ellington ise yaptığını basitçe "müzik" olarak tanımlamaktaydı; caz kelimesi onun için bu anlamda çok dardır. Gerçekten de Ellington, eserlerini basitçe sınırlandırmaya kalkanların elinden her zaman kayıp gitmiştir.Johnny Hodges, Cootie Williams, Bubber Miley, Joe "Tricky Sam" Nanton, Barney Bigard, Ben Webster, Harry Carney, Sonny Greer, Otto Hardwick ve Clark Terry gibi birçok isim orkestrasında yer aldı. Bu isimlerin çoğu onunla 10 yılı aşkın sürelerle beraber çalışmıştır. Bestelerinin bazılarını bu müzisyenlerin tarzlarına ve yeteneklerine göre yazdı. İkinci dünya savaşı öncesinde orkestrasıyla A.B.D. ve Avrupa'da birçok turneye çıkmıştır.
Duke_ELLINGTON.JPG 29 Nisan 1899'da Washington'da dünyaya geldi. Altı yaşından itibaren piyano ve resim dersleri almaya başladı. Takma adı olan "Duke"'ü, gençlik çağlarındayken bir arkadaşından aldı. 1914 yılında Lester Dishman ile birlikte çalıştığı sıralarda ilk kompozisyonu "Soda Fountain Rag"'i yazdı. 1917 yılında yaptığı bir poster dizaynı ile kazandığı yarışmanın ardından, kendi işini kurmak için okulundan ayrıldı. Bir yıl sonra Brooklyn'deki Pratt Institude'dan kazandığı burs ile kendini müziğe adamaya karar verdi. Washington'da müzisyen olarak katıldığı partilerle ve birlikte çaldığı gruplarla adını duyurmaya başlayan Ellington, 1923 yılında arkadaşları Sonny Greer ve Otto Hardwick ile New York'a taşınarak "The Washingtonians" adıyla çalışmaya başladı. 1924 yılında bu grup ile birlikte ilk kayıtlarını gerçekleştirdi ve Broadway'deki içkili mekanlarda sahne almaya başladı. 1925 yılında yazdığı "Chocolate Kiddies" revüsü, Almanaya'da iki yıl boyunca sahnelendi. Bu yıllarda Duke Ellington ismi, ABD, İngiltere ve Fransa'da uluslararası üne sahip bir caz müzisyeni olarak anılmaya başlandı. 1930 yılında grubu ile beraber "Check and Double Check" filminde boy gösterdi. 1933 yılında grubu ile beraber Avrupa turnesi yapmaya başladı. Duke Ellington'ın kariyeri, sonraki kırk yıl boyunca aynı yüksek tempodaki turnelerele devam etti. 1930 ve 1942 yılları arasında kariyerinin en üretken dönemini yaşayan Ellington, bu dönemde en kalıcı çalışmaları olan "Mood İndigo", "Sophisticated Lady", "In a Sentimental Mood" ve "Don't Get Around Much Anymore" gibi eserlerini yazdı. 1950li yılların başında, grubunu hala birarada tutabildiği için, dönemin caz orkestrası liderleri arasında kendine ayrıcalıklı bir yer edindi. 1959 yılında yaptığı film müziği "Anatomy of a Murder", siyahi bir Amerikalıya ısmarlanan ilk büyük Hollywood filmi müziği oldu. 1965 yılında Pulitzer Ödülü'ne aday gösterildi. 1966 yılında Grammy Yaşam Boyu Başarı Ödülü kazandı. 1971 yılında Stockholm'deki "Royal Academy of Music"'e alınan ilk caz müzisyeni oldu. 1973 yılında otobiyografi çalışması "Music is My Mistress" yayınlandı. 24 Mayıs 1974'te, yakalandığı akciğer kanseri yüzünden hayatını kaybetmesinden birkaç hafta öncesine kadar, yıllar önce kurduğu grubu ile çalışmalarında devam eden Ellington, ölümünden sonra da grubun devam etmesi için oğlu Mercer Ellington'ı görevlendirdi...
Binlerce videonun bulunduğu bir siteden de faydalanarak, canlı canlı dinleyin... Mutlaka iyi gelecek...

Hiç yorum yok: