1 Mart 2009 Pazar

WALTER BENJAMİN'İN MOSKOVA GÜNLÜKLERİ...

Moskova Kremlin Meydanı'ndan ibaret değil. Varoşlar da siyah/beyaz renkte zuhur ediyor...

Eş zamanlı okuduğum bir kitap daha var elimde. Viriginia Woolf'un Alkım Yayınları'ndan çıkan Londra Manzaraları adlı kitabından kısa bir pasaj vererek, okumanızı ve güzelleşmenizi önermiştim... Şimdi de Walter Benjamin'in Moskova Günlüğü'nden azıcık söz edeceğim... Geçen yüzyılın (ki, epeyce bölümünde bizler vardık bu yüzyılın) Moskova'sından söz ediyor yazar... Birbirine tam da kaynaşmadan dolanan üç öykü çizgisi var: Biri, Letonyalı Bohşevik tiyatrocu Asja (Asya olabilir mi?) ja Lacis'e aşkıyla ilgilidir. İkincisi, Benjamin'in kendi siyasal bağlanma süreveninin öyküsüdür ve üçüncüsü de devrim sonrası Moskova'yı belirir...
Orhan Koçak, kitabın Sunuş bölümüne şöyle yazmış: "Benjamin, 1924'te, Alman yas oyununu konu alan tezini yazmak için gittiği Capri adasında tanışmıştır Asja Lacis'le. Birkaç ay sonra yazdığı bir mektupta da adını anmadan Lacis'ten sözeder: "Bu konu -komünizm- üzerinde düşünürken vardığım sonuçların büyük kısmının bunu tartışmığım insanlar tarafından şaşırtıcı bir ilgiyle karşılandığını sana yazmıştım sanırım, -bu kişiler arasında, Duma ayaklanmasından bu yana Parti'de çalışan, olağanüstü bir komünist kadın da vardı." (Capri'de tartıştığı ve etkilendiği birkaç kişiden biri de Ernst Bloch'tur)...
Benjamin bu altı aylık tatil süresinci Lacis'le birlikte İtalyan anakarasına da geçecek ve güney İtalya izlenimlerini içerek, 'Napoli' yazısını onunla birlikte yazacaktır. Ama, Scholem'e denemenin 'Letonca ve belki Almanya olarak yayımlanacağını' bildirirken bile Lacis'in adını anmaz. Berlin'e dönüp birkaç ay kaldıktan sonra yine uzun bir geziye çıkar: İspanya, İtalya ve sonunda da Lacis'in tiyatrosunun bulunduğu Riga. Bu habersiz ziyaret tam bir hayal kırıklığı olur. Asja Lacis tiyatro çalışmalarına gömülmüştür ve bir 'tatil aşkını' canlandırmaya hiç niyeti yoktur. Benjamin 1925 sonunda Berlin'e döner. 1926 sonlarında Lacis'in ağır bir depresyon sonucu Moskova'da sanatoryuma kaldırıldğı haberini alır ve Moskova izlenimlerini yazacağı Die Kretur dergisinden aldığı avansla aralık başlarından Rusya'da gider..."
Devamı kitapta... KitapMetis'ten yayımlanmış...

Hiç yorum yok: